---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Phật Học Danh Số - Như Thọ - Nguyên Liên -----------------------------
● Bát tạng là tám tạng giáo điển của Đại thừa và Tiểu thừa, mỗi bên đều có bốn tạng Kinh, Luật, Luận, Chú tập hợp lại thành tám tạng
* Bốn tạng của Tiểu thừa: Kinh Tạng: Tức là bốn bộ kinh A Hàm Luật Tạng: Luật tứ phần (Pháp Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, pháp diệt tránh), Luật Thập Tụng… Luận Tạng: Luận A Tỳ Đà Chú Tạng: Đà La Ni trừ tất cả bệnh, phá trừ các điều ác
* Bốn Tạng của Đại thừa: Kinh Tạng: Kinh Diệu Pháp Liên Hoa, kinh Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm… Luật Tạng: Kinh Bồ Tát thiện giới, kinh Phạm Võng Luận Tạng: Luận Đại Trí Độ, Thập Địa Minh luận Chú Tạng: Chú Lăng Nghiêm, Chú Đại Bi
----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 八藏 (Hoa Nghiêm Kinh Tuỳ Sớ Diễn Nghĩa Sao)
Tạng có nghĩa là chứa đựng. Vì chứa đựng nghĩa lý, văn chương các pháp, mà có được kinh, luật, luận, chú khác nhau. Kinh là pháp, là thường vậy. Nguyên tắc của tất cả thánh nhân gọi là pháp. Các ma bên ngoài không thể làm hư hoại được gọi là thường. Luật là pháp. Vì phân chia các tội nặng, nhẹ, trì, phạm, giống như pháp luật ở đời. Luận là bàn luận nghĩa lý thâm sâu của các pháp. Chú là nguyện (mong ước) vậy. Vì mong ước mọi việc đều tốt đẹp, như ý. Vì Thinh Văn, Duyên Giác, Tiểu Thừa, Đại Thừa không giống nhau, nên có tên là tám tạng.
Một, Kinh Tạng. Kinh Tạng tức là bốn Kinh A Hàm.
(Tiếng Phạn là A Hàm, tiếng Hoa là Vô Tỉ Pháp, nghĩa là các pháp ở thế gian không thể đem ra so sánh được. Bốn Kinh A Hàm là Tăng nhất A Hàm, Trường A Hàm, Trung A Hàm, Tạp A Hàm).
Hai, Luật Tạng. Luật Tạng tức là Tứ Phần Luật, Thập tung luật v. v… (Tứ Phần Luật là bốn phần sau: một) Tỳ Kheo Pháp, hai) Tỳ Kheo Ni Pháp, ba) Thọ Giói Pháp, bốn) Diệt Tránh Pháp. Thập Tụng Luật là bộ luật mà Ngài Ưu Ba Ly, đệ tử của Phật, đã tụng mười lần).
Ba, Luận Tạng. Luận Tạng tức là các luận A Tỳ Đàm.
(Tiếng Phạn là A Tỳ Đàm, tiếng Hoa là Vô Tỷ Pháp, vì sự phân biệt nghĩa lý các pháp của thánh nhân không thể so sánh với bất cứ sự phân biệt nào khác được).
Bốn, Chú Tạng. Chú Tạng tức là tạng Đà La Ni chuyên trị tất cả bệnh tật. (Tiếng Phạn là Đà La Ni, tiếng Hoa là Chú, cũng gọi là Năng Trì, nghĩa là giữ gìn điều lành không để cho mất và ngăn chặn điều ác không cho sanh ra. Trên đây là bốn tạng của Thinh Văn).
Năm, Kinh Tạng. Kinh Tạng tức là Diệu Pháp Liên Hoa Kinh, Đại Phương Quảng Phật Hoa Nghiêm Kinh v. v…
Sáu, Luật Tạng. Luật Tạng là Bồ Tát Thiện Giới Kinh, Phạm Võng Giới v. v…
Bảy, Luận Tạng. Luận Tạng tức là Luận Đại Trí Độ, Luận Thập Địa Kinh v. v…
Tám, Chú Tạng. Chú Tạng tức là Lăng Nghiêm Chú, Đại Bi Chú v. v. . (Bốn tạng sau là bốn tạng của Bồ Tát).
● 八藏 (Tạng có nghĩa là chứa đựng)
Vì sau khi Phật Diệt Độ, Ngài A Nan kết tập tất cả kinh pháp mà Phật đã nói, tám tạng này thu nhiếp tất cả không để sai sót:
Một, Thai Hóa Tạng. Là Phật nói những việc hóa hiện ở trong thai, như Kinh Bồ Tát Xử Thai nói.
Hai, Ma Ha Diễn Tạng. Tiếng Phạn là Ma Ha Diễn, tiếng Hoa là Đại Thừa. Ma Ha Diễn Tạng là các kinh Đại Thừa: Pháp Hoa, Niết Bàn, Hoa Nghiêm mà Phật đã nói.
Ba, Trung Ấm Tạng. Sắc thân này sau khi chết, trước khi đầu thai, gọi là trung ấm. Trung Ấm Tạng là như Phật đã nói các Kinh Trung Ấm.
Bốn, Giới Luật Tạng. Là các giới pháp đã được Phật chế ra cho tại gia, xuất gia, Đại Thừa, Tiểu Thừa; như bộ Luật Tăng Kỳ v. v…
Năm, Bồ Tát Tạng. Các kinh Đại Thừa đức Phật đã nói rõ các pháp nhân tu tập, quả chứng đắc của các vị Bồ Tát; đó là Bồ Tát Tạng.
Sáu, Tạp Tạng. Các kinh Đại Thừa, Tiểu Thừa và nói rõ các pháp tu nhân, chứng quả của Thinh Văn, Duyên Giác, Bồ Tát, Trời, Người; đó là Tạp Tạng.
Bảy, Kim Cang Tạng. Các pháp Phật nói về tu nhân, chứng quả của Đẳng Giác Bồ Tát, bằng trí huệ sắc bén phá trừ hoặc nghiệp, có thể dứt hết vi tế Vô Minh cuối cùng; nên gọi là tâm Kim Cang của Đẳng Giác Bồ Tát.
Tám, Phật Tạng. Các kinh Đại Thừa Phật nói rõ pháp của tất cả Phật nói ra và Thần Thông biến hiện các việc lợi ích cho chúng sanh.