---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 三相毒 (Lăng Nghiêm Kinh)
Một, Thế Giới Tương Tục.
Kinh nói: Thế là lưu chuyển; giới là pHương Vị. Đông, tây, nam, bắc, tứ duy, thượng, hạ gọi là giới. Quá khứ, hiện tại, vị lai gọi là thế; nên gọi là thế giới. Do từ tâm thể thanh tịnh của chúng sanh, một niệm bất giác nổi lên sai lầm. Sai lầm đã lập nên các hình tướng không rõ ràng. Hình thì dao động, nên phong luân giữ lấy, bảo trì thế giới. Minh giác vững vàng, nên có kim luân giữ gìn quốc độ. Phong, kim ma Sát Nhau, nên có tánh biến hoá của ánh sáng lửa. Bảo minh sanh ra nước thấm ướt. Lửa sáng bốc lên, nên có Thuỷ Luân bao phủ mười phương cõi. Đó là thế giới. Những chúng sanh nghiệp lực giống nhau, nương hư không mà ở. Đến kiếp thành, kiếp hoại, hoại rồi lại thành; thành rồi lại hoại; bắt đầu, kết thúc nối tiếp nhau; không hề dứt hẳn; nên gọi là thế giới tương tục.
(Không Muội Tướng Hình: các tướng không rõ ràng nghĩa là không là sáng. Muội là tối. Hình tướng sáng, tối giao thoa nhau, lay động không yên; nên phong luân sanh ra. Chấp trì thế giới: giữ gìn thế giới là ba luân kim, thuỷ, thổ đều được giữ lấy. Minh Giác Lập Kiên: minh giác vững vàng là một niệm sai lầm nổi lên chấp chặt không thay đổi; nên kim luân sanh ra. Giữ gìn quốc độ là vì thể vàng ròng rất quý, nên nói là giữ gìn. Tánh biến hoá của lửa sáng là lửa biến thành nhiệt, biến mục nát thành chắc chắn. Bảo Minh Sanh Nhuận: Bảo minh sanh ra thấm ướt là vàng có thể biến thành nước; lửa sáng bốc lên, và tánh nóng của lửa xông lên trên, tánh của nước thì chảy xuống, tựa như lửa nấu vật, mồ hôi bốc thành hơi rồi chảy xuống; nên Thuỷ Luân trùm cả mười phương giới. Như trên đã nói thì ba luân lần lượt, thứ tự, sanh lẫn nhau. Nếu luận các luân giữ ở trong thế giới thì thấp nhất là không luân được giữ bởi phong luân; phong luân được giữ bởi Thuỷ Luân; Thuỷ Luân được giữ bởi kim luân. Sao không nói đến đất; vì đất và kim cùng có tánh cứng, nên không nói).
Hai, Chúng Sanh Tương Tục. Năm ấm chung lại một cách hoà hợp nên gọi là chúng sanh.
Kinh nói: đồng nghiệp thì ràng buộc lẫn nhau. Hoà hợp, ly tan, thành tựu, biến hoá; lưu ái làm giống: nhận tưởng làm thai; giao cấu phát sanh, nghiệp giống nhau hút lẫn nhau. T
Hai, noãn, thấp, hoá sanh, lần lượt thay đổi lẫn nhau, theo nghiệp vốn có tiếp nối nhau làm loài bay trên không hay lội dưới nước. Sống chết, chết sống liên tiếp không dừng; nên gọi là chúng sanh tương tục.
(Đồng nghiệp thì ràng buộc lẫn nhau. Hoà hợp, ly tan, thành tựu, biến hoá là chúng sanh đều do sáu căn đối với sáu trần, cùng tạo nghiệp sống, chết; nên gọi là đồng nghiệp. Nghiệp cùng ràng buộc lẫn nhau là do nhân duyên hoà hợp sanh ra; nhân duyên ly tán chết đi. Hoá là biến hoá, nghia sống và chết. Lưu ái làm giống, nhận tưởng làm thai là (lưu: rót vào) khi yêu thương rót vào trong tâm thức thì làm nên giống (Chủng Tử) rồi; tưởng đã nhận tinh khí thì biến thành thai. Giao cấu phát sanh, nghiệp giống nhau hút lẫn nhau. Cấu: gặp, nam nữ giao hợp nhau, tinh vọt ra, hấp dẫn loài cùng nghiệp vào thai. Biến đổi lần lượt là bốn loài chịu quả báo, nghiệp tuỳ từng loại không cố định. Theo nghiệp vốn có, tiếp nối nhau hoặc làm loài bay trên không trung hay làm loài lội dưới nước là: tuỳ theo nghiệp báo phải chịu hoặc lên hoặc xuống, không nhất định vào đường nào).
Ba, Nghiệp Quả Tương Tục. Chúng sanh có ba nghiệp giết hại, trộm cướp, dâm dục mà chịu quả báo tương ứng với nghiệp ấy, nên gọi là nghiệp báo.
Kinh nói: người thiếu nợ mạng ta, ta trả nợ tiền ngươi và ngược lại. Trải qua trăm ngàn kiếp, luôn ở trong sanh, tử; ngươi đem lòng yêu ta, ta yêu nhan sắc ngươi. Trải qua trăm ngàn kiếp, luôn trói buộc nhau, chỉ vì ba căn bản, sát, đạo, dâm mà theo nghiệp chịu quả báo, không có ngày cùng; nên gọi là nghiệp quả tương tục.