---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Từ Điển Đa Ngôn Ngữ - Cs Minh Thông -----------------------------
● Mokushō-zen (J).
----------------------------- Từ Điển Thiền Tông Hán Việt - Hân Mẫn - Thông Thiền -----------------------------
● 默 照 禪. Thiền phong do Thiền Sư Hoằng Trí Chính Giác của tông Tào Động đời Tống đề xướng.
Mặc chỉ cho lặng lẽ chuyên tâm tọa thiền. Chiếu tức là dùng HUệ để chiếu soi tâm tính linh tri bản nguyên thanh tịnh. Chính Giác cho rằng:
― Thật tướng tức là tướng của vô tướng.
― Chân tâm tức là tâm của vô tâm.
― Chân đắc tức là đắc của vô đắc.
― Chân dụng tức là dụng của vô dụng, nên chủ trương rằng “Tọa không trần lự” (ngồi không lo toan) để lặng lẽ tịnh chiếu, ngây ngây ngồi định, không cần mong cầu đại ngộ, chỉ đem thái độ vô sở đắc, vô sở ngộ để tọa thiền.
Thiền phong này bị Đại Huệ Tông Cảo, là thiền sư tông Lâm Tế cùng thời, đả kích kịch liệt, chê thiền pháp của sư là: Mặc chiếu tà thiền, Vô sự thiền, Khô mộc tử khôi thiền. Bởi vì thiền phong của Tông Cảo vốn khác xa với thiền phong của Chính Giác, nhấn mạnh đến việc nhờ cổ tắc công án để khế nhập tâm tính, gặp cơ duyên liền triệt ngộ, nên cực lực phê bình phương pháp của các đệ tử của Chính Giác là tọa thiền lặng lẽ xoay mặt vào vách, bỏ mất việc tham ngộ tu chứng. Đối lại, Thiền Sư Chính Giác làm 1 bài văn “Mặc Chiếu minh” (Toàn thiên gồm 72 câu thơ mỗi câu 4 chữ) để phản bác lại, đưa ra tác dụng hoạt bát của HUệ mà Mặc chiếu thiền sử dụng được, tự nhiên có năng lực soi thấu nguồn gốc của tâm tính, là chân thiền chính truyền của Phật Tổ, mỉa mai thiền pháp của Tông Cảo chỉ là câu nệ vào
“Khán thoại thiền” của công án mà thôi. Theo: PQĐTĐ của nhóm Từ Di.