---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 十如是 (Pháp Hoa Kinh Huyền Nghĩa)
Không khác là Như. Không sai là Thị. Vì mười Pháp Giới, từ địa ngục cuối cùng đến Phật giới, mỗi giới đều có Mười Như Thị pháp nhân quả; Đại sư Thiên Thai nương vào ý nghĩa của kinh văn, chia ra ba cách: một là Thị Tướng Như, Thị Tánh Như, cho đến Thị Báo Như. Như gọi là không khác, lạ tức là nghĩa của Không. hai là Như Thị Tướng, Như Thị Tánh, cho đến Như Thị Báo là hình thức của văn tự, ngôn ngữ, không có cái gì đồng nhất tức là nghĩa của Giả. ba là Tướng như thị, Tánh như thị, cho đến báo như thị giống như sự thật của thật tướng Trung đạo, tức là nghĩa của Trung.
(mười Pháp Giới là Địa ngục, Súc sanh, Ngạ Quỷ, Tu la, Nhân, Thiên, Thinh Văn, Duyên Giác, Bồ Tát, Phật giới. Lìa tánh, lìa tướng là không. Không pháp nào mà không vay mượn mà có là Giả. Chẳng phải không, chẳng phải Giả là Trung).
Một, Như Thị Tướng. Tướng tức là tướng mạo, biểu hiện ra bên ngoài, ngắm nhìn có thể phân biệt được. Vì bắt đầu từ Địa ngục đếu cuối cùng là cảnh giới của Phật, tướng mạo không giống nhau. Đó gọi là Tướng như thế.
Hai, Như Thị Tánh. Tánh là tánh phần, tự chia ra mà không thay đổi. Vì bắt đầu từ địa ngục đến cuối cùng cảnh giới của Phật, tánh của mỗi giới không giống nhau. Đó gọi là Tánh như thế
Ba, Như Thị Thể. Thể tức là thể chất. Vì bắt đầu từ cảnh Địa ngục đến cảnh Phật cuối cùng, đều lấy sắc thân làm thể chất. Đó gọi là Thể như vậy.
Bốn, Như Thị Lực. Lực tức là dùng sức. Vì bắt đầu từ Địa ngục đến cuối cùng là cảnh Phật có công năng lực dụng. Đó gọi là Lực như thế.
Năm, Như Thị Tác. Tác tức là tạo tác (làm ra). Vì bắt đầu từ Địa ngục cho đến cuối cùng là cảnh Phật đều có thể vận dụng tạo tác. Đó gọi là tạo tác như thế.
Sáu, Như Thị Nhân. Nhân tức là tập nhân (nhân kế tiếp nhau). Vì bắt đầu từ địa ngục đến cuối cùng là cảnh Phật, nghiệp nhân thiện, ác đều do từ chủng Tử Mà sanh ra, liên tiếp không dứt. Đó gọi là nhân như thế.
Bảy, Như Thị Duyên. Duyên tức là duyên trợ (nương nhờ). Vì từ Địa ngục đến cuối cùng là cảnh của Phật, mỗi cảnh đều có pháp duyên khởi, giúp nên tập nhân. Đó gọi là duyên như thế.
Tám, Như Thị Quả. Quả tức là tập quả. Vì bắt đầu từ Địa ngục đến cuối cùng là cảnh giới của Phật đều do tập nhân tiếp nối từ trước, nên tập quả chắc chắn về sau thu hoạch được. Đó gọi là quả như thế.
Chín, Như Thị Báo. Báo tức là quả báo. Vì bắt đầu từ cảnh giới Địa ngục đến cuối cùng là cảnh giới của Phật đều do tập nhân tập quả mà chiêu cảm báo quả. Đó gọi là báo như thế.
Thập, Như Thị Bổn Mạt Cứu Cánh Đẳng. Vì bắt đầu tướng là bổn, cuối báo là mạt. Bổn và mạt này giống nhau, nhất lý của thật tướng, bình đẳng không hai. Đó gọi là gốc, ngọn cứu cánh như thế.