---o0o---
Chú thích
- S: nguyên tác tiếng Sanskrit của mục từ dạng La-tinh hóa
- P: nguyên tác tiếng Pàli của mục từ dạng La-tinh hóa
- A: tiếng Anh
- H: tiếng Hán
- Ph: tiếng Pháp
- T: tên mục từ bằng tiếng Tây Tạng dạng La-tinh hóa.
- Hâ: các hình thức phiên âm tiếng Việt khác nhau của một mục từ.
- Hd: các hình thức dịch nghĩa khác nhau của một mục từ.
- Td: tân dịch.
- Cd: cựu dịch.
- Đl: đối lại
- x: xem
- Đn: đồng nghĩa.
- Vd: ví dụ
- Gđ: cách gọi đầy đủ của một mục từ.
- Gt: cách gọi giản lược hay vắn tắt của một mục từ.
- Cg: hình thức đồng nghĩa hay tên gọi khác của một mục từ.
- Tên khoa học: tên gọi theo khoa học của một mục từ.
- k. ng.: khẩu ngữ
- X.: xem.
- CĐTĐL: Cảnh Đức Truyền Đăng lục
- CTTNL: Cổ tôn túc ngữ lục
- ĐQMT: Đại quang minh tạng
- DTNL: Duy Tắc ngữ lục
- GTPĐL: Gia Thái Phổ Đăng lục
- HĐNL: Hư Đường ngữ lục
- HSLNMDT: Hám Sơn Lão Nhân Mộng Du tập
- KTTQTĐL: Kiến trung tịnh quốc tục đăng lục
- LĐHY: Liên Đăng Hội Yếu
- LSPGĐT: Lịch Sử Phật Giáo Đàng Trong
- MANL: Mật Am ngữ lục
- MBTL: Minh Bản Tạp lục
- MGNL: Minh Giác ngữ lục
- NĐHN: Ngũ Đăng Hội Nguyên
- NGCTT: Ngũ Gia Chính Tông Tán
- NHQL: Nguyên Hiền quảng lục
- NLNL: Nguyên Lai ngữ lục
- NTNL: Như Tịnh ngữ lục
- PDNL: Pháp Diễn ngữ lục
- PDNL: Phần Dương ngữ lục
- PKNL: Phạm Kỳ ngữ lục
- PQĐTĐ: Phật Quang Đại Từ Điển
- TBCTT: Tăng Bảo Chính Tục truyện
- TLTBT: Thiền Lâm Tăng Bảo truyện.
- ThQST: Thiền Quan Sách Tiến
- TĐT: Tổ Đường tập
- TCTT: Tống Cao Tăng truyện
- TTĐL: Tục Truyền Đăng lục
- ThMMBTSTL: Thiên Mục Minh Bản Thiền sư tạp lục
- VHVNTH 1989-1995: Văn hóa Việt Nam Tổng Hợp 1989-1995

---o0o---

----------------------------- Tam Tạng Pháp Số - Cs Lê Hồng Sơn -----------------------------
● 事理無礙十門 (Hoa Nghiêm Kinh Sớ)
Lý là tánh của nhất chân Pháp Giới, là tướng của tất cả thế gian; vì chân như không giữ chặt tự tánh mà tùy duyên thành ra tất cả pháp, cho nên tất cả pháp hoàn toàn là lý, thì đâu có chướng ngại muôn tướng nảy sanh; chân lý hoàn toàn là sự, thì đâu có chướng ngại sự biểu hiện của một tánh. Phẩm Thập Hồi Hướng nói: ở trong cõi hữu vi hiện diện có pháp Vô Vi, mà tướng Hữu Vi Không hoại diệt; ở trong cõi Vô Vi hiện diện pháp hữu vi, mà không phân biệt tánh của Vô Vi. Lý và sự cùng xuất hiện dung thông không chướng ngại, cùng hiện hữu mà không giống nhau, nên mở ra mười môn.
Một, Lý Biến Ư Sự Môn. Lý Biến Ư Sự Môn là lý của nhất môn Pháp Giới biến khắp tất cả pháp sự; nhưng lý không phân chia, giới hạn mà sự thì có phân chia, giới hạn. Sự đã tức là lý thì cũng không phân chia, giới hạn; nên mọi vi trần đều đầy đủ chân lý.
Kinh nói: Pháp Tánh biến khắp tất cả chúng sanh và cõi nước, ba đời đều không thiếu sót, không dư thừa, cũng không có hình tướng để có thể được.
Hai, Sự Biến Ư Lý Môn. Vì lý đã bao trùm sự và sự cũng bao trùm lý, lấy có phân chia, giới hạn của sự mà bao dung với cái không có ranh giới của lý, nên một vi trần tức là bao quát Pháp Giới vậy.
Ba, Y Lý Thành Sự Môn. Nương vào lý chân như mà thành sự việc của thế gian; sự không thể riêng biệt hoàn toàn thành được mà là từ lý; giống như sóng nương nước mà thành.
Bốn, Sự Năng Hiển Lý Môn. Vì lý không có hình tướng, nhờ sự mà rõ ra. Sự đã nương nơi lý mà thành, lý lại nhờ sự mà hiển lộ; giống như hết sóng thì nước hoàn toàn hiện ra.
Năm, Dĩ Lý Đoạt Sự Môn. Vì tướng của sự đã không thực, toàn thể là lý nên tất cả pháp sự hoàn toàn không thể được. Bát Nhã Tâm Kinh nói: Cho nên trong không không có sắc, không có thọ, tưởng, hành, thức, là vậy.
Sáu, Sự Năng Ẩn Lý Môn. Vì chân lý đã tùy duyên mà thành sự tướng, nên làm cho sự hiển lộ mà lý không hiện ra; giống như nước thành sóng, động thì hiện, tĩnh thì ẩn.
Kinh nói: Pháp Thân trôi lăn trong năm đường, gọi là chúng sanh, là vậy.
Bảy, Chân Lý Tức Sự Môn. Vì lý tánh của chân như tức là pháp sự, không thể có lý ở ngoài sự; giống như nước tức là sóng, không có sóng ở ngoài nước. Bát Nhã Tâm Kinh Nói: Không tức là sắc, là vậy.
Tám, Sự Pháp Tức Lý Môn. Tất cả pháp sự ở thế gian vốn không có tự tánh, đều do nhân duyên kết hợp mà có. Toàn thể tức là chân tánh mà không ra ngoài pháp sự. Bát Nhã Tâm Kinh Nói: Sắc tức là không, là vậy.
Chín, Chân Lý Phi Sự Môn. Vì sự tức là chân lý, nhưng không phải là sự, vì lý thì dứt hết các tướng. Chân, vọng khác nhau; vọng từ chân mà ra vì khác với vọng; giống như tính ướt của nước thì chẳng phải là tướng động của sóng.
Mười, Sự Pháp Phi Lý Môn. Vì toàn lý là sự mà chẳng phải là lý, vì sự thì có sai biệt nên tánh, tướng khác nhau, vì vậy toàn lý là thể mà sự, tướng dường như nhau; giống như tướng động của sóng thì không phải là tánh ướt của nước.